Zaken doen in Mexico

Zaken doen in Mexico gaat heel anders dan in Nederland. Als jij in Mexico iets wilt kopen of huren of een bedrijf wilt beginnen bereid je dan voor op eindeloos……..eindeloos wachten op je vergunning, eindeloos wachten op feiten, eindeloos wachten op antwoord, eindeloos……..tegen cultuurverschillen aanlopen die soms zo tenenkrommend zijn dat je je afvraagt of ze het er om doen of dat het nu werkelijk zo ingewikkeld moet.

Dit wordt een ergernis blog, dus maak je borst maar nat. Want ik zit er even doorheen. Een huis huren en dan een kijkmoment hebben waarbij je de wereld beloofd wordt en dan aan de tafel van de notaris begint het gezeik al. Ik som even op, dan hebben we dat maar gehad:

• Je huurt appartement 6 en 8, die hebben we beschikbaar, we kunnen alleen nummer 6 laten zien, de sleutel van 8 is nog niet ingeleverd.
  • eindelijk kregen we na veel over en weer ge-app nummer 8 en 10, beiden aan het einde van de gang! Zo werd ons bevestigd. De ene links de ander rechts. Ik woon aan het begin van de gang en Arnan in het midden van de andere vleugel. Tja……dat hadden we zelf ook kunnen zien, maar wie let daar nu op?
• Elektrische kookplaat, trots wijst hij alle gadgets aan in het huis…….
  • nee, inductie, da’s nogal een verschil met pannen enzo, maar dat kun je aan de bovenkant niet zien, pas als je de fabrikant googled vind je een inductiekookplaten leverancier. Jammer van die ene dure koekenpan.
• Matrimonial maat bedden…….
  • koop je alle beddengoed en dan is  bed 1 Queen-size (zucht, jaja dat had ik zelf ook kunnen opmeten, maar toch……)
• Alles behalve electra zit bij de huur inbegrepen en electra betaal je contant aan de Administrador die ook de huur ophaalt
  • uiteindelijk blijkt bij de notaris dat ook voor het ophalen van huisvuil betaald moet worden, en na 1 week wonen begint de adminstrador te zaniken dat ik me moet registreren bij CFE voor de electra nota zodat ik die direct aan CFE kan betalen, als ik zeg dat het anders uitgelegd is, geeft hij geen gehoor en blijft zeggen dat ik dat direct aan CFE betaal.
• Zijn die wasmachines voor algemeen gebruik? vroeg ik toen het washok getoond werd. Ja daar kan iedereen gebruik van maken, was het antwoord.
  • Dus ik vrolijk met mijn wasmand naar beneden en dan sta ik tot grote verbijstering van de buurvrouw mijn was in haar wasmachine te doen. Geen wasmachines voor gezamenlijk gebruik dus, allemaal prive bezit.
• De appartementen worden schoon en zonder mankementen opgeleverd.
  • bij aankomst blijkt al dat de ramen van de keuken niet op slot kunnen en dat jan en alleman die open kan maken en dan ook de voordeur kan openmaken. Tot op de dag van vandaag wacht ik nog op reparatie en ik gebruik nu een stok om dat raam dicht te houden als ik weg ben. En zo zijn er meer (kleine) mankementen die maar niet gefixt worden
  • het appartement was smerig, als in “echt goor” in overtreffende trap, de muren waren gesausd, dat wel, maar vlekkerig en schoongemaakt was er al helemaal niet.
• Je mag geen huisdieren, die zijn absoluut verboden
  • mijn buurman heeft een kat en schuin onder mij woont een mini chihuahua die uitgelaten wordt in de parkeergarage.
• twee maanden borg en een maand huur vooruit, dat is wat je betaald, wij betalen de notaris.
  • gemakshalve vergat hij de maand extra die we moeten betalen voor de intentieverklaring dat we echt wilden huren, dus 4x de huur…..en de intentieverklaring is gewoon geld-graaierij want binnen een dag zaten we bij de notaris en we krijgen dat geld niet terug zoals de borg (en die moeten we ook nog maar afwachten…….)

Inmiddels woon ik er, en ik zit er aan vast voor een jaar, maar ik ben wel lichtelijk sacherijnig. Want het gaat behoorlijk anders dan gezegd. Met als kers op de taart dat CFE gedoe wat vandaag in mijn Whatsapp te lezen was.

Zaken doen in Mexico heeft niets te maken met transparantie en eerlijkheid, maar alles met winst en voorkeur. Zoveel mogelijk geld halen voor zo min mogelijk inspanning en vrienden gaan altijd voor. Het is dan ook best belangrijk om de mensen in en rond je bedrijf, gebouw, leven te vriend te houden anders wordt het best zeuren om dingen gedaan te krijgen (voor een redelijk tarief of. als service)

Waar moet je rekening mee houden als je zaken doet in Mexico of iets wilt als buitenlander?

• Als je wildvreemd bent en je weg nog niet kent, zul je merken dat je beter een netwerk kunt hebben. Een mannetje voor dit en een vriendje voor dat. Rondvragen is ook de beste optie, want dan ontstaat dat netwerk vanzelf. Ik gebruik als eerste opstart vaak een taxi-chauffeur, die weten alles en kennen iedereen. En iedereen in Mexico kent wel iemand, die iemand kent, die iemand kent…….en zo werk je het beste. Direct naar een loket wil alleen werken als je ook direct bij dat loket betaald en via een online geregelde afspraak naar binnen kunt. En de wachttijden bij de overheid zijn onredelijk lang vaak als je om informatie vraagt over bijvoorbeeld landsgrenzen, je geboorteakte, overzetten van zaken zoals een adres of eigendomsrechten.
• Durf gebruik te maken van tussenpersonen. Soms is het handiger. En soms moet je gewoon steekpenningen betalen. Zo had ik een gevalletje ingewikkeld rijbewijs. Nederlandse nationaliteit, en Filipijns rijbewijs, dat werkt niet, daar kunnen ze niks mee. En ik had zo geen zin om weer door de molen te moeten van examen enzo. Stelt niks voor in dit land, maar toch. Dus via een rijschool heb ik een rijbewijs gekocht. Simpel. Kostte 500 pesos extra en done. Andere manier van zakendoen is als je bijvoorbeeld een voertuig koopt in een dure staat en je moet luxe tax betalen over dat voertuig, dat kan flink in de papieren lopen. Ik had dit in Quintana Roo met de aanschaf van de motor. En via de dealer zijn netwerk heb ik toen kenteken platen gekocht in een andere staat hij regelde dat via (niet huiveren!!) Whatsapp groepen en familie van familie, scheelde na aftrek van de netwerk bijdrage, ruim 2000 pesos registratie kosten.
• Als zij zeggen dat het zo is, dus bijvoorbeeld als je land koopt en ze zeggen “Trato Directo” laat dan de notaris checken of het zo is, of het land überhaupt van de overheid verkocht mag worden, of er geen andere familieleden in moeten stemmen met de verkoop en of alle belastingen wel betaald zijn inclusief CFE  en de volledige jaarlijkse Predial. Als het om bestaande bouw gaat controleer of alle bouwvergunningen kloppen, het aantal procenten bouwoppervlakte t.o.v. de perceel grootte enz. Laat je niks wijsmaken, controleer ook of je wel mag bouwen op kaal land, en welk bomen je wel en niet mag kappen, en of er wel een put of watervoorziening is. Geloof me, geloof niemand! Controleer alles. Kennissen van mij wilden een stuk land kopen met eigen bron, er was werkelijk geen druppel water te vinden, zelfs de man die er verstand van had kon niets vinden. Er was geen bron geregistreerd anders dan die op het land van de buren. En de trato directo bleek niet zo direct als ze hoopten, na 6 maanden zat er nog geen schot in de zaak en hebben ze afgehaakt.
• Wil je een bedrijf beginnen check dan met een administratiekantoor gespecialiseerd in jouw type bedrijf wat je nodig hebt, aan papierwerk en vergunningen maar ook aan administratie-regels, formulieren en administratiestromen. Ga niet af op de blije mooie bruine ogen van de verhuurder van je pand of de verkoper die het allemaal wegwuift, doe je eigen onderzoek. Wil je een huis bouwen check met een architect als je twijfelt. En zorg dat die in je netwerk zit zodat de bouwopzichter met een professional kan praten en jou niet extra laat betalen over iets vaags wat hij ter plekke verzint omdat hij anders de bouw stillegt.
• Hou er sowieso rekening mee dat alles voor jou net even duurder is, de taxi, de groenten op de markt en de timmerman aan huis. jij bent een rijke blanke, en ook al heb je geen cent te makken, zij willen geld verdienen en zien hun kans. Die houding is zo gegroeid doordat de Amerikanen te stom zijn om zakelijk te zijn en zich werkelijk aan alle kanten in de luren laten leggen en met geld smijten voor alles. Want voor hen is Mexico goedkoop, helaas gaat die vlieger voor ons Nederlanders niet echt op. Het is wel goedkoper, maar niet goedkoop.
• Mexicanen staan er om berucht dat ze altijd te laat op afspraken komen, dat is de gedachte die leeft, maar ik heb juist geleerd dat ze veelal op tijd zijn, maar dan wacht je lekker samen, omdat documenten niet af zijn, de notaris ontbreekt of er typefouten zijn in documenten die gecorrigeerd moeten worden. Tijdens dat wachten heb je prietpraat of je staart op je telefoon. Voetbal is meestal een goed onderwerp en een ijsbreker tijdens zo’n half uurtje wachten.
• Liegen is geaccepteerd in dit land, ik haat het, maar het is heel normaal dat zakendeals hier wat troebel zijn en regels en afspraken veranderen. Soms als je de confrontatie aangaat wordt het op de taalbarrière gegooid, maar soms ook straal genegeerd en dan is het gewoon opeens anders. Na jouw drang voor confrontatie is de sfeer een stuk ijziger, en moet je extra op je tellen passen, want hen beschuldigen van iets of bewerend at het anders is,  ook al liegen ze recht in je gezicht en heb je alle bewijzen, is not done.  Toch moet ik wel zeggen dat afspraken in winkels en met de meeste bezorgdiensten wel goed gaan.  Ook wel schimmig maar het gaat wel goed, zo moest ik laatst bij Coppel een groot bedrag afrekenen en dat kan je dan niet pinnen omdat zij een limiet hebben op de pinbetalingen. En dus kregen we een handgeschreven briefje met een nummer en een bedrag en dan konden we daarmee bij Bancoppel cash betalen nadat we gepind hadden bij de bank. Maar Bancoppel herkende het referentienummer niet, dus terug naar de verkoper, en die opende een scherm op de computer met zijn vingerafdruk en opeens konden we bij hem cash betalen. Wij liepen weg met een sneue kassabon en hij stond in de winkel met een hand vol bankbiljetten. Ik had echt zoiets van …… okay……..Maar twee dagen later werden wel de spullen bezorgd. Maar een timmerman die jou beloofd dat volgende week je op maat gemaakte en vooruitbetaalde kast klaar is, die werkt vanuit zijn achtertuin…….dat zou ik niet vertrouwen.
• Beleefdheid is een ding, maar beleefdheid is niet hetzelfde als respect in dit land. Men kan beleefd zijn in situaties dat jij denkt: ik had allang kwaad weggelopen ofzo, maar die beleefdheid heeft niets met respect voor jou als klant te maken of als “amigo”. Die beleefdheid heeft soms een ondertoon van eigen gewin en niet van respect, dus laat je niet in de luren leggen door iemand die je goed behandelt en je “vriend’ noemt. Integendeel. Men verwacht van jou beleefdheid, correcte kleding en respect, omdat ze dat voor zichzelf ook eisen, behalve dat respect, dat is wel een dingetje hoor. Moeilijk te ontdekken vaak, maar het zit er onderhuids soms wel.

Je zult merken dat je alles wat je weet over eerlijk en betrouwbaar zaken doen uit Nederland moet vergeten, dat gaat van heel simpele basale dingen zoals je statiegeld voor je garrafon terug krijgen van de waterman tot wisselgeld van de taxichauffeur, en ook zaken als klantbescherming en rechten van de consument. Het is hier wel hoor, er is zelfs ene ombudsman, en Profeco (Procuraduria Federal del Cosumidor) is er wel voor klantbescherming en sluit bedrijven die regels overtreden. Maar het proces is langzaam, ingewikkeld en niet altijd even uitgebalanceert zal ik maar zeggen. Het hangt heel erg af van de medewerker, de stad, de cultuur die er heerst of ook JIJ als buitenlander die bescherming geniet, zelfs als je een vaste verblijfsvergunning hebt.

Ik zou zeggen laat je verrassen, er zijn veel goede Mexicanen, maar er zitten echt wel types tussen, zoals ik al zei: taxichauffeurs die nooit wisselgeld hebben, obers die te veel fooi eisen of bedrijven die de fooi bij de bon optellen. Land wat verkocht wordt wat niet verkocht mag worden (in Chiapas zie je borden staan met aanbod van grond en 2 meter verder staat een verbodsbord van de overheid dat zegt dat deze grond niet verkocht mag worden, en toch trappen buitenlanders er in en kopen grond (denken ze)), producten die niet geleverd worden, bouwprojecten die duurder en duurder worden, vergunningen die ingetrokken worden zonder opgaaf van reden. Buren die sacherijnig worden omdat ze opeens de toegangsweg met jou moeten delen, of de waterput. In Noord Mexico is een een tijdje terug een man doodgeschoten omdat de buren het zat waren dat hij steeds maar over “hun” weg reed en water gebruikte uit “hun” waterbron. Dat dispuut liep tot in de rechtbank, maar die werkte volgens de Mexicaan niet snel genoeg en dus heeft hij het zelf opgelost.

Pas op als je hier zaken gaat doen, je zult niet de eerste trotse eigenaar zijn van een huurhuis waar je uitgekieperd wordt omdat de eigenaar vindt dat je het prachtig hebt opgeknapt en nu wil hij er zelf weer wonen. En je huurcontract voor een jaar, of voor 5 jaar, tja, je kunt het aanvechten, maar zoals ik al schreef: rechtbanken werken erg traag in Mexico.