Feiten en fabels over Mexico, wist jij dit?

Tien handige weetjes over Mexico die jij vast niet wist. Omdat er nu eenmaal vooroordelen zijn of gewoon omdat. Het land anders is dan het stereotype beeld wat in het buitenland vaak heerst over Mexico. 

1. In Mexico is het lekker warm

Niet waar, hoewel het er erg warm kan zijn zorgt het landklimaat wat in grote delen van Mexico heerst voor koude winters als tegenhanger voor de warme zomers. Zo kan het in Mexico ook vriezen en sneeuwen.

Zelfs op het schiereiland Yucatan en zeker op het schiereiland Baja California kan het contrast tussen zomer en winter extreem groot zijn, maar ook in gebieden als Chihuahua en Sonora, Durango, Puebla en Veracruz en zelfs Chiapas en Oaxaca kan het zeker in de bergen tot onder het vriespunt komen. Maar ook in de wat lager gelegen gebieden heb je als er een “frente Frio” (een koufront) is zeker een dikke trui en sokken nodig. Of een knusse pyjama voor de koude nachten.

In veel hotelkamers trof ik een kachel aan of een werkende open haard. En kreeg ik exgra dekens bij de balie omdat het een koude nacht zou zijn.

En hoewel een stuk minder koud is in het gebied van Quintana Roo waar de Riviera Maya ligt, omdat die de invloed hebben van het zeewater van het Caribisch gebied, kan het ook daar frisjes aanvoelen door de polaire wind die over het schiereiland van Yucatan waait.

Toen ik in Baja California Sur woonde was het in de winter zo koud dat ik in een dikke jas liep in de ochtenden omdat de temperatuur rond het vriespunt lag, als dan de zon opkwam werd het wel snel warm, maar in de winter bleef het met 20-24ºC koeltjes in vergelijk met de 40-45º in de zomer.

2. Mexicaans eten uit Nederland is hetzelfde als Mexicaans eten in Mexico

Niet waar. Al het eten wat jullie in Nederland kennen zoals de harde taco schelpen, de goed gevulde burrito en de nachos todos, zijn Tex-Mex gerechten uit de VS. En afgezien van wellicht her en der in een toeristen gebied, niet te vinden in Mexico. Er is ook geen Chili con Carne, of quesadilla’s of Enchiladas zoals jullie die eten of Knor of Libelle of wie dan ook je dat voorschotelt. Zelfs de Mexicaanse restaurants in Nederland serveren geen Mexicaans eten.

Als je in Mexico quesadilla eet is het een mais tortilla met kaas. Chili con Carne kun je wel vinden maar alleen in het grensgebied met Texas en je raadt het al? Dat is dus overgewaaid uit de VS. Eigenlijk is de Mexicaanse keuken best saai, alle recepten beginnen met dezelfde basis:

• tomaat (rood of groen afhankelijk van de kleur van je salsa)
• ui
• jalapeños
• knoflook
• koriander

En dan is er altijd frijoles, een puree van bonen. Ontbijt, lunch, diner, altijd begint je eten daarmee. En mais DOOR je eten? no way, mais eet je in een bekertje gestoomd met mayonaise en chilipoeder, je eet maiskolf bij je eten, of je eet mais tortilla’s, maar mais-korrels door je eten kom je zelden tot nooit tegen in de Mexicaanse keuken.  bijvoorbeeld de Pozole, dan zijn ze bewerkt en is het velletje verwijdert door middel van een ingewikkeld proces.

De tequila is wel een ding hier, maar er wordt onder de lokale bevolking meer bier en rum gedronken dan tequila.

3. Mexico is onveilig

Beetje waar, misschien. Onveiligheid is een gevoel, een emotie. Die je kunt voeden met statistieken. En die zijn weer afhankelijk van aangiftebereidheid en van de manier overheid die de gegevens invoert. Ik voel me niet onveilig in Mexico, en ik ben bijna in alle Staten van dit land geweest.

En geweld is vaak kartels onderling en niet zozeer gericht op de bevolking anders dan die in de weg lopen als er een gevecht is. Moorden waarover je leest zijn vaak concurrerende kartels die elkaar willen wegwerken. Veel ervaringen van Nederlanders en geweld in Mexico zijn dan ook gebaseerd op “op de verkeerde plek op de verkeerde tijd zijn”. En dat kan je overal in de wereld gebeuren, zelfs in Nederland.

Door middel van C5 centra wordt Mexico zo langzamerhand een land waar alles vastgelegd wordt op camera. Je vindt dit overal in het land, samen met de Guardia Nacional, die de orde moet handhaven in samenwerking met het leger en soms de lokale politie. En zelfs de corruptie wordt steeds ingewikkelder met een steeds digitalere overheid en samenleving. Zo dragen alle agenten een body-cam en wordt veel gefilmd met hun telefoon om bij de rapportages over uitgevoerde taken te voegen. Aan dit soort kenmerken herken je een goed checkpoint.

Toch zijn er wel staten waar je bijna kunt ruiken dat het kartel staten zijn hoewel niemand het hardop zegt. Yucatan, Oaxaca en nog wel een paar Staten, kenmerken zich door een eigen (niet federale) politiedienst en hoewel het daar dan redelijk rustig lijkt moet je je afvragen wat de onderstroom is en waarom het daar dan wel rustig is. (lees meer over veiligheid in Mexico op de speciale pagina over Mexico op de website Leaving Holland (klik, opent in een nieuwe tab))

Onveiligheid zit hem niet alleen in criminaliteitscijfers, maar ook in het verkeer, onderhoud van straten, rare heersende ziektes en weersomstandigheden. En aangezien Mexico een heel divers enorm groot land is, heb je meer onveiligheid uit die hoek dan vanwege de criminaliteit.

4. Mexico is corrupt

Waar. Heel veel dienstverlening, ook die van de overheid in heel veel staten staat nog bol van corruptie. Hoewel het best ingewikkeld begint te worden met de digitale overheid en de nieuwe systemen zijn er Staten waar het niet goed van de grond lijkt te komen wat de Federale overheid wil en dat riekt inderdaad naar corruptie. Ook is er bij elke ambtswissel de schandalen-pot die opengaat en het ene financieel drama na het andere komt dan naar buiten. Toch lijkt onder de huidige invloed van de Morena partij dit redelijk af te nemen. Maar het zal zeker nog wel een paar generaties duren voor het weg is, if ever. Immers, ook Nederland kent corruptie, alleen wij verstoppen het onder een beschaafd laagje.

Er is niets mis met corruptie, zolang het niet tegen je werkt. (lees ook: Het Immigratiekantoor in Merida)

5. Mexico is goedkoop

Niet waar, maar soms wel. Sommige dingen zijn hier goedkoper, zoals het huren van een huis, sigaretten, je energienota, of een TV of wasmachine kopen. Maar een digitale camera is hier loei-duur, en boodschappen zijn ook niet supergoedkoop zeker niet als je het vergelijkt met bijvoorbeeld Nederland. Wat vooral lastig is is kwaliteit vinden voor een betaalbare prijs. Het land staat bol van Temu producten en Alibaba troep, en zie daartussen maar eens iets te vinden wat niet na een week stuk is.

En wat is goedkoop? Als ik de prijzen van Mexico vergelijk met de Filipijnen, waar ik eerst woonde, dan is Mexico heel duur. In de Filipijnen kreeg ik meer Peso voor mijn Euro en ik kon er meer mee kopen dan in Mexico waar ik een stuk minder Peso voor mijn Euro krijg.

Dus Mexico is goedkoop? Ja, als je slappe aangelengde cocktails wilt drinken tijdens Happy hour in de hotelzone, dan ben je voor zo’n 5-7 euro voor 2 cliché cocktails klaar. Maar ga je naar een trendy Mixology tent betaal je ongeveer even veel als in Nederland.

Waar komt de mythe van Mexico is goedkoop vandaan? Van de Amerikanen, voor hen is Mexico spotgoedkoop, van tandartsvullingen tot Botox injecties en van boodschappen tot hamburgers, die genieten hier volop van de lage prijzen in vergelijk met hun thuisland.

6. Fresa is een aardbei

Dat klopt, maar niet altijd. In Mexico hebben woorden meerdere betekenissen, “fresa” is zo’n woord. Het is een aardbei, zoals overal in de landen waar Spaans gesproken wordt, maar het kan ook gebruikt worden omdat men je verwaand en omhooggevallen vindt, of juist verlegen en een beetje blue. En het kan ook betekenen dat je drugs gebruikt.

En zo zijn er meer woorden die voor een oneindige spraakverwarring kunnen leiden. En dan heb ik het nog niet gehad over de 68 verschillende dialecten en tongvallen die vermengd worden met de het nationaal gesproken Spaans die communicatie soms lastig maken.

7. Een taco is een harde schelp met eten

Nee, een taco is een tortilla, een zachte mais pannenkoek met vleesvulling of bonen of nopales, en al dan niet met kaas. Tegenwoordig wordt de mais tortilla tegen meerbetaling ook wel vervangen voor een tortilla gemaakt van tarwebloem.

Tortilla’s worden overal standaard bij geserveerd, er is altijd wel een bakje tortilla’s op tafel. Oude tortilla’s worden gefrituurd en veranderen dan in totopos, een snack die je vooraf krijgt aan een maaltijd of als je ergens wat gaat drinken, vaak met pica pica, een tomatensalsa of een pittig sausje om te dippen.

De harde “Mexicaanse” taco zoals wij die in Nederland eten is geen gerecht uit Mexico.

8. De Jalapeño is de Mexicaanse peper

Waar, maar hij is niet alleen. De Mexicaanse keuken kent ongeveer 64 soorten en chili’s zijn het Mexicaanse symbool geworden. Je kunt ze roosteren, bakken, grillen, koken of rauw verwerken. Maar elk gerecht, en elke mole of adobo (saus) kent een combinatie van een aantal chili’s.

De meest bekende zijn wel Chile Jalapeño en dan heb je nog de volgende meest gangbare chili’s

• Chile de Arbol
• Chile Habanero
• Chile Poblano
• Chile Pasila
• Chile Guajilo
• Chile Serano
• Chile Manzano
• Chile Ancho

Chili’s zijn heel gezond en maken deel uit van een gezonde levensstijl. Ze bevatten meer vitamine C dan een citroen en bevatten daarnaast vitamine A, B, E en antioxidanten. Je kunt ze vaak gedroogd kopen en chili’s combineren levert verrassende effecten op qua smaak. Sommige chili’s smaken zacht, bijna fruitig, anderen zijn zurig of geven alleen maar kleur af naast een houtachtige smaak. Dus niet alle chili’s zijn heet.

9. Stierenvechten is verboden in Mexico

Niet waar. De Federale overheid heeft in zijn dierenbeschermingswetten geen verbod op stierenvechten opgenomen. sterker nog in 2022 heeft het hooggerechtshof in Estado de Mexico (Edomex), voor die staat de ban van stierenvechten opgeheven. De staten mogen zelf bepalen hoe zij omgaan met stierenvechten. Wat je merkt is dat in de staten met veel buitenland massatoerisme het stierenvechtersstadion nu een concertgebouw is, zoals in Cancun. Maar buiten deze specifieke gebieden is stierenvechten onderdeel van de lokale cultuur en festiviteiten. In veel dorpen zie je tijdens de zomerkermis bull-rings voor rodeo en waar jonge stieren losgelaten worden zodat de stoere mannen ze kunnen uitlokken en plagen onder het gejoel van het publiek.

In de staten

• Aguascalientes,
• Querétaro,
• Zacatecas,
• Colima,
• Guanajuato,
• Hidalgo,
• Nayarit,
• Tlaxcala
• Nuevo León

maakt stierenvechten deel uit van de lokale cultuur. En wordt de Plaza de Toros regelmatig gebruikt.

In de staten Sonora, Quintana Roo, Guerrero, Coahuila en Sinaloa zijn stierenvechten bij de wet verboden.

10. Mexico is kleurrijk en vrolijk

Tja, wat zal ik zeggen? Mexico kan heel kleurrijk en vrolijk zijn, en als jij lekker in je all-inclusive hotel zit zal die illusie ook voor jou hooggehouden worden. Net als dat alle gras altijd groen is in de hotelzones en alles netjes opgeruimd is en er nergens vuilnis ligt. En waar de souvenirs winkels gevuld zijn met kleurrijke “lokale producten” die tegenwoordig vaker via China het land inkomen dan via de lokale nijverheid.

Het echte Mexico is beton, en soms is er geld genoeg om dat beton een leuk kleurtje te geven, maar vaak ook niet. Of er was ooit een leuk kleurtje maar dat is nu afgebladderd en verweerd en schimmelig. En als er vlaggetjes hangen als resten van een fiesta, dan zijn ze vaak stuk en slingeren ze over straat als trieste herinneringen van een gezellige paar dagen.

Er zijn de Pueblos Magicos, geselecteerde dorpen met een historisch centrum,  die kleurrijk zijn en prachtig onderhouden stadscentra hebben, maar ook dat is toerisme. De huizen zijn vaak niet van Mexicanen maar van projectontwikkelaars en staan meestal leeg of er zitten winkels in en leuke koffiehuisjes. (lees ook:  Op pad, Campeche, Mexico of Het fotogenieke San Cristobal de Las Casas)

Maar er zijn wel veel leuke kleurrijke gebeurtenissen zoals dia de los muertos, carnaval enzo en folkloristische feesten, je vind overal kleine versierde altaartjes en kapelletjes,  en imposante kleurrijke kerkhoven en je hebt de muurschilderingen.(lees ook: Op pad, Playa del Carmen, Riviera Maya)

Maar als je door Mexico rijdt, zoals ik er door rij, van dorp naar dorp, dan is het grauw, armoedig, kaal, met hier een daar een tintje en wat vrolijkheid en vergane glorie. Dus geniet maar volop van wat z laten zien in je resort, of dat ene folkloristische feest waar je tegenaan loopt, want dat is kleurrijk en vrolijk. En soms kan zo’n saai stil dorpje je verrassen met een prachtige processie vol muziek en dansende poppen en fanfare en vergeet je even alle betonnen huisjes en de karige levensstijl.